خسته خانا نییه چؤکدو؟
دوکتور جئری
ایران، ژاپون، روس شیرکتلرینین ایشبیرلیگی ایله تیکلن یئنی خستهخانا، اؤلکهده باش وئرن زلزلهده چؤکونجه، دؤولت طرفیندن بو قونودا سوروملو اولانلار اولای یئرینه چاغیریلدی. تیکینتینین نقشهسینی چکن ژاپون مهندیسی ییخیلمیش خستهخانایا یئتیشینجه الینی اورگینین اوستونه قویوب، " ائی وای آبیریم گئتدی"دئیه یئره ییخیلیب اؤلدو. خستهخانانین تیکیلیش خرجینی عؤهدهسینه گؤتورن روس مهندیسی ایسه، گؤزو اوچونتویا ساتاشینجا الینی اورگینین اوستونه قویوب،"ائی وای سرمایهم الدن گئتدی" دئیه یئره ییخیلیب اؤلدو. سیرا خستهخانین تیکیش ایجراچیسی ایران مهندیسینه گلینجه، اللرینی گؤیه قووزاییب دئدی:
- آللاه چوخ شوکور!.. نه یاخشی من خستهخانین تیکیشینده سیمان ایشلتمهمیشدیم، یوخسا ایندی بو مهندیسلر کیمی الیمی اورگیمین اوستونه قویوب، "ائی وای سیمانلاریم الدن گئتدی" دئیه یئره ییخیلیب اؤلهجکدیم.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
ترامپ گئرچکدن دلیدیرمی؟!
دوکتور جئری
کوچه قالابالیق ایدی. چیغیر-باغیر سسی گئتگئده یوکسلمکده ایدی. شیخ آغا، جینلی بادوشو سیلله-تپیگین آلتینا آتمیشدی. بادوش شهرین دلیسیدیر. بیر گلیشی، آمریکانین یئنی جومهور باشقانینا بنزهدیگیندن، نئچه واختدیر خالق اونا دلی ترامپ دا دئییر. بادوش اؤزونو ایتیرمیشدی، دؤورهلهینلرین آراسیندان یول تاپیب قاچا بیلمیردی ده. قوجا بیر کیشی اورتایا گئچهرک:
- " آغا! یازیقدیر..گوناهدیر..نییه ووروسوز؟!"-دئیه سوروشدو.
شیخ آغا قیزغین-قیزغین قیشقیردی:
- "منه دئییر، ننهنن فیلان-فیلان ائلهییم!"
جاماعات برکدن قاققاناق چکدی.
-"آغا! بادوش دلیدیر.. سفئهدیر..ایشیز اولماسین"
شیخ آغا داها بتر اؤفکهلندی:
- "بو کؤپک اوغلو سفئهدیرسه دئسین: گل، ننهمی فیلان-فیلان ائله، نییه دئییر ننهنی فیلان-فیلان ائلهییم؟!"
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
اوستان-ین یئنی موُدیرلرینین تجروبهلری نه قدردیر؟
دوکتور جئری
بو ایل حاجی ایسکندرین باغی یاخشی بار وئرمیشدی. آغاجلار پتیراق کیمی آلما گتیریب بوداقلاری سینماقدایدی. درمه واختی یئتیشینده، او سئوینه-سئوینه قلئیچی مورتوضون یانینا گئدیب آلمالارین درمهسی اوچون یئش-اون نفر یاخشی آلمادَرَن ایستهدی. قلئیچی مورتوض، ایشچی دللالی دیر؛ اوزاقدان-یاخیندان گلن ایشچیلره ایش تاپیب یوزدهسینی(درصدینی) آلار. قئلیچی مورتوض، حاجی ایسکندرین قولوندان یاپیشاراق اونو اوزون بوْی، ائنلی کورک، قوللو-بیلکلی، چاتماقاش بیر کیشینین یانینا آپاریب دئدی:
- آختاردیغین آدام ائله مشه نوروزعلیدیر، عاییلهسی ایله بیزیم شهره ایشلهمک اوچون قوناق گلیبلر. چوخ ایشلهین آدامدیرلار، یئددی-سککیز گونه سنین باغین دریب قورتارارلار.
حاجی ایسکندر، نوروزعلینی آشاغیدان یوخارییا سوزهرک سوروشدو:
- مشدی!..اینشاالله سیزین تجروبهنیز وار، باجاریرسیز دا نئجه آلما درهسیز؟!
مشه نوروز علی گولومسهدی:
- حاجی! بونلار نه سؤزدور؟!.. بیز اؤزوموز ائله باغچیییق. گتیرمزلیکدن بو ایل باغ-باغاتیمیزی شاختا ووردو. بیزده الیمیزی اونون-بونون قاباغینا آچمایاق دئیه گلمیشیک بورادان بئش-اوچ تومن پول آپاراق.
قلئیچی مورتوض، نوروز علینین سؤزونو کسدی:
- دوز دئییر حاجی... نوروز علینین قوْزلی کندینده اوچ-دؤرد هیکتار باغ-باغاتی وار.
حاجی ایسکندر قوْزلی کندینین آدینی ایندییهدک ائشیتمهمیشدی. اوزاق دوشموش، اوجقار بیر کند اولمالی ایدی. وئریلهجک موزد اوستونده آنلاشدیقدان سونرا حاجی ایسکندر، مشه نوروز ایله عاییلهسینی وانئته میندیریب باغا آپاردی. ماشینی کوْلانین قاباغیندا ساخلایینجا نوروزعلینین آروادی، اوچ اوغلو ایله دؤرد قیزی یئره آتلانیب یوک-یاپیتلارینی کوْلایا چکمهیه باشلایاندا حاجی ایسکندر نوروزعلییه دئدی:
- کولانین دولابیندا پیشیرمگه هرنه ایستهسهنیز وار، اوجاقدا قاپی آغزیندادیر. من گئدیرم کارخانادان سلهلری گتیرم. ایکی-اوچ گون چکر..سیز صاباحدان ایشه باشلایا بیلرسیز.
نوروز علی الینی گؤزونون اوستونه باساراق حاجی ایسکندر آرخایین ائلهییب یولا سالدی.
***
ایکی گون سونرا، حاجی ایسکندر باغا قاییداندا گؤزلرینه اینانا بیلمهدی. درمه ایشی بیتمک اوزره ایدی! آلمالار دریلیب باغین بیر نئچه یئرینده قوببالانمیشدی! بیلدیر، باغی اوْن گونده درمیشدیلر!! حاجی ایسکندر اوجا آددیملار آلما قوببالارینین بیرینه یاخینلاشدی؛ آلمالارین بیر نئچهسینی گؤتورب باخیب یئره آتدی. سونرا توْواراق ایکینجی قوببانین باشینا قاچدی، یئنه بیر- ایکی آلمانی یوْخلادی. اوچونجو قوبباییا چاتاندا رنگ-روفو ساپساری اولدو. دیزه کؤچوب یئره ییخیلدی. آلمالارین هامیسی ازیلمیش، بوزولموش، یارالانمیشدی!!
اوزاقدان بو گؤرونتو گؤرن نوروز علی آروادینا دئدی:
- حاجی ایسکندر ایشیمیزه باییلدی!
تئز اؤزلرینی حاجی ایسکندرین باشی اوستونه یئتیردیلر. آغزیندان کؤپوک گلمکده ایدی. نوروزعلینی گؤرونجه سیزیلدادی:
- آلمالارین باشینا نه اوْیون گتیریبسیز؟!..
نوروز علی شاشیردی:
- نه اوْیونو حاجی؟.. درمیشیشک دا!!
حاجی ایسکندر اینگیلدهدی:
- نئجه دردیز؟!
نوروز علی دوْشونو قاباغا وئردی:
- قاباقجا آغاجلاری سیلکهلهدیک سونرا آغاج باشیندا قالان آلمالاری چیرپیب یئره تؤکدوک!.. بیز کندیمیزده جویزلری ده ائله بئله درهریک!..
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
تئهران نئجه توریستی شهر اولدو؟
دوکتور جئری
دایی اوغلو، عم اوغلو، خال اوغلو، بیبی اوغلولاریمین آردینجا باجاناغیم-مورتوضدا نئچه آیدیر ایشسیزلیک اوزوندن، عاییلهسی ایله بیرگه تئهرانا کؤچوب. کئچن هفته ائل گونو غوربت ائلده یوخلایاق دئیه تئهرانا گئتدیک. مورتوض شهرین اسکی محلهلرینین بیرینده ایکی قاتلی کیچیک بیر ائو توتموشدو. اوست قاتدا اگلهشیر آلت قاتیدا دوکان ائلهییب یئر-یئمیش ساتیردی. بیزی گؤرجک اورکدن سئویندیلر. ایکینجی قاتا قالخدیغیمیزدا مورتوض اوزونو آتاسینا توتدو:
- دده!.. سن دوکاندا اول؛ ایندی من گلیرم!
بالدیزیم چایلاری قاباغیمیزا دوزونجه مورتوضا دئدیم:
- بیز اوتورموش؛ سن تئز چایینی ایچ گئت دوکانا، کابلایی فارسی بیلمیر، موشتریلری یولا سالا بیلمز.
مورتوض قیس-قیس گولدو:
- بابا نه فارسی؟!..بورادا هامی تورکدور؛ قاپی-قونشو تورک، باققال تورک، قصاب تورک، شیرنیچی تورک، قهوهچی تورک، چؤرکچی تورک، تاکسیچی تورک.. حتی پولیس، بلدیه، مدرسه کیمی دؤولت یئرلرینین ایشچیلری ده تورکدورلر!
بو صؤحبتلرده ایدیک مورتوضون آتاسی آشاغیدان سسلندی:
- مورتوض..مورتوض...
باجاناغیم باشینی پنجرهدن ائشیگه چیخارتدی:
- نه اولوب دده؟!!
- گل گؤر بو توریست نه ایستهییر؟.. من دیلینی بیلمیرم...
مورتوض آشاغی ائندی. دالیجا منده تلهسیک آشاغی ائندیم. من ایندییهدک یاخیندان توریست گؤرمهمیشدیم.
توریست فارس ایدی!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
یاخشی یالان
دوکتور جئری
قلئیچی مورتوض چوخلو گزیب دوغرو-دوروست بیر ایش تاپمایینجا سیاستچی اولماق ایستهدی. بو اوزدن ددهلیگینین یانینا گلهرک درس آلماق ایستهدی:
- دده! سیز ایللر بویودور سیاست صحنهسینده چالیشیرسیز. سیاستده یالانسیز اولماز دئییرلر. سیزدن ریجا ائدیرم باشلانیشدا یاخشی بیر یالان دانیشاسیز من اؤیرهنیم.
شیخ آغا قاش-قاباغین ساللادی:
- من یالان دانیشمارام!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
گروگان
دوکتور جئری
آغیر تیخاج ایدی. نه ایرهلییه گئتمک اولوردو، نهده گئری قاییتماغا یول وار ایدی. یوزلر ماشین یانا-یانا، دال-دالا حرکتسیز دایانمیشدی. سیقناللارین سسی گئت گئده اوجالماقدا ایدی..
"روز شعر و ادب زبان فارسی (روز شعر و ادب ایران-ی سابیق!)" گونو اوستاد شهریاری آغیرلاماق اوچون "بنیاد ادب و هنر آذربایجان (فرهنگستان زبان ترکی-ی سابیق!)"-ا قوناق چاغیریلمیشدیم. ایندیسه بیر ساعاتدان چوخ ایدی تیخاجدا اللریمی فرمانا تاپدایاراق گؤزلهییردیم. آرتیق گئج قالمیشدیم. تؤرن ایندی باشلامیش اولمالیایدی. کیسمه یولون نییه کسیلدیگینی بیلمیردی. بیردن گؤزوم قارشی طرفدن- ماشینلارین آراسیندان گلن بیر گنج اوغلانا ایلیشدی. ماشینین شوشهسینی ائندیریب اونو سسلهدیم. اوغلان یاخینلاشینجا قاباقدا نه اولدوغونو سوروشدوم. اوغلان تؤوشویه-تؤوشویه دئدی:
- تئروریستلر یولون باشیندا، "فرهنگستان زبان فارسی" باشقانینی گروگان توتوبلار. اونلار دئییرلر یوز میلیون وئرمهسهلر بنزین تؤکوب باشقانی یاندیراجاقلار!
جوشغولاندیم:
- اورتالاما هر ماشینا نه قدر یئتیشر؟!.. وئرهک ده یولو آچسینلار.. خالقین ایشی-گوجو وار!...
گنج اوغلان بارماقلاری ایله گؤسترهرک یانیتلادی:
- ایکی لیتر !!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
أنا کئفلی ایسکندر!
دوکتور جئری
ائل آراسیندا کئفلی ایسکندر آیاماسی(لقبی) ایله تانینان حاج محمدعلی آغا، محرملیک آیی باشلایاندان هر یئرده اوتوروردو سؤزو کربلا فاجیعهسینه چکهرک دئییردی:
-کئشکه من ایمام حسین(ع) زامانیندا اولایدیمدا اونون "هَل مِن ناصِراً یَنصُرُنی؟" [منه یاردیم ائدن واردیر می؟] هارایینا "لبیک" دئییب یاردیمینا قوشوب اوغروندا شهید اولایدیم...
سونرا مندیلینی چیخاردیب اوزونه باساراق هؤنکور- هؤنکور آغلاییردی.
عاشورا گئجهسی، او یئنه یانینداکیلارا آرزوسوندان دانیشیب آغلایاندان سونرا باشینی مچیدین دیوارینا سؤیکهدی. آنسیز اؤزونو کربلا چؤلونون اورتاسیندا گؤردو. بیرآز گئجیکمیشدی سانکی. یزیدین قوشونو شهیدلرین باشینی نیزهلرین اوجونا تاخاراق قانلی ساواش آلانینینی ترک ائتمکدهایدی، اسیرلر آغلاشا-آغلاشا قوشونون دالیجا سوروکلهنهرک چکیلیردیلر.حاج محمدعلی دهشتله بو گؤرنتونو گؤزدن گئچیریرکن قوشوندان بیر آتلی آیریلیب چاپاراق اؤزونو اونا یئتیردی. یاخشی باخدیقدا اونو تانیندی. شیمر ایدی. شیمر قلینجینی چکهرک آتین قاباق قیچلارینی گؤیه قووزایا-قووزایا قیشقیردی:
- هَل أنتَ مِن أصحابُ الحُسین؟
[سن حسین-ین صحابهسیندنسن می؟]
حاج محمدعلی باشینی توولادی:
- لا..لا.. أنا کئفلی ایسکندر!
[یوخ..یوخ .. من کئفلی ایسکندرم!]
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
شئونیزمین الیندن نه چکیریک؟!
دوکتور جئری
ائل باغیندا دالغین-دالغین اوتورموشدوم. بیری الینی چیگنیمه قویدو. اوستاد دفتری ایدی، نئچه یول سسلهمیشدی،ائشیتمهمیشدیم.
- اشی.. نه اولوب گمیلرین می باتیب؟!- دئیه سوروشدو.
الینی سیخدیم. یانیمدا اگلشدی.
- مدرسهلرین آچیلیشینی دوشونوردوم. یئنه پاییز گلدی ده آنادیلیمیزین غریبلیگی یادیما دوشدو. یئنه پاییز گلدی ده آنادیلیمیزین ائوده قالاجاغی یادیما دوشدو! بیلیرسنمی اوستاد؟ من هر ایل بو موناسیبته گؤره بیرشئیلر یازیرام. بایاق دوشونوردوم گؤرهسن بو ایل نه یازیم؟
آجی-آجی گولدو:
- اللرینیز آغریماسین یازیرسینیز؛ تکی سوروشا بیلَرم بو کیمی یازیلار بیر-ایکی گون میللتی دویغولاندیرماقدان باشقا نه ایشه یاراییر؟..
درین بیر سولوق آلدیم:
- اوستاد!.. بو یازیلارین نه ایشه یارایاجاغینی بیلمیرم آنجاق بیز موللا نصرالدین نوهلری اولدوغوموزدان اؤزموزده یوکوملولوک دویوروق هر ایل بو قونودا بیر یازی یازاق!!
قاشلارینی چاتدی:
- آنلامادیم،بونون نه ایلگیسی وار موللا نصرالدینه؟!!
گولومسهیرک دئدیم:
- وار اوستاد وار!!.. سانکی ائشیتمهمیشسن بیزیم بؤیوک بابامیز موللا نصرالدین افندینین نجیب بیر ائششگی واریمیش! او، آیدا بیر کره ائششگی بازار آپاریب، ساتماق اوچون دللالا تاپشیرارمیش. گونلرین بیر گونو دللال موللانی بیر قیراغا چکیب دئییر:
- موللا! بو ائششک قاباقدان گلن موشترینی قاپیر، دالدان گلهنی ایسه تَپیر، بونو کیسمه آلمایاجاق!
موللا، دللالین سؤِلرینی دوغرولاییر:
- حاقلیسینیز.. ذاتآ منده بونو ساتماق اوچون گتیرمهمیشم، تکجه گتیرمیشم خالق بیلسین من بو ائششگین الیندن نه چکیرم!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
بیزده قورد قارداشدان اؤیرنمیشیک می؟!
دوکتور جئری
بیلگینلرین آراشدیردیقلارینا گؤره:
قانون، عدالت، برابرلیک، حاق-حوقوق کیمی قاوراملار تکجه اینسانی توپلوملارا عایید اولماییب یابانی حئیوان توپلولوقلاریندا گئچرلیدیر.
اؤرنک:
گئچمیشده اورماندا آسلان، قورد، تولکو یولداشلاشیب قرارلارشیرلار؛ آرخا-آرخایا وئرهرک بیرگه اوولاییب بیرگه یئیهلر.
گونلرین بیر گونو، بو اوچو اووا چیخیب بیر دووشان، بیر قویون، بیرده جئیران اوولاییرلار. یئمک واختی گلنده آسلان اوزونو قوردا توتوب دئییر:
- قورد قارداش! سن هامیمیزدان یاخشیراق حاق-حوقوقدان باش چیخاردیرسان دوزو بودور، سن اوولاری آرامیزدا پایلایاسان!
قورد تشکور ائدهرک الینی باغیرینا باسیب دئییر:
- سولطانیم!.. جئیران سیزینکی اولسون، دووشان تولکونونکو، قویون دا منیمکی...
آسلان اؤفکه ایله پنجهسینی قووزاییب وار گوجو ایله قوردون تپهسینه تاپداییر. قورد اوزون-اوزون اوزانیب اؤلور. سونرا آسلان گولومسهیرک تولکویه دؤنور:
- تولکو قارداش! اولماسا اوولاری سیز بؤلون!
تولکو الینی گؤزونون اوستونه قویوب دئییر:
- قوربان! جئیرانی ناهارا یئیین، قویونو شامدا یئیرسیز، دووشانی دا سحریزه ساخلایین!
آسلان قاققاناق چکیب گولور:
- تولکو قارداش! بو عدالتلی پای-بؤلوشو کیمدن اؤیرهنیبسن؟!
تولکو باشینی آشاغی سالیر:
- رحمتلیک قورد قارداشدان!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
نییه "وزارت آموزش و پرورش" داها "لهجهدار"-لاری ایستهمیر؟
دوکتور جئری
"وزارت آموزش و پرورش" باخانینین شکر دیللی بیر قوشو وار ایدی. او، بیرگون قوشچو دوکانینا گئدیب ساتیجییا قوشو حاققیندا دانیشاراق دئدی:
- قوشلارین دا اینسانلار کیمی رسمی دیللری اولمالیدیر، بو اوزدن قوشومون شکر دیلینی اؤیرنیب باشقا قوشلارا اؤیرتمک اوچون سیزین بیر نئچه طوطی قوشونوزو استخدام ائلهمک ایستهییرم.. البته بو آرادا پول مسئلهسی یوخدور؛ سیز نه قدر ایستهسهنیز من خدمتینیزه تقدیم ائدهجگم...
ساتیجی سئوینجله باخانین اؤنرگهسینی قارشیلایاراق دئدی:
- سایغیلی باخان!.. ایندیلیکده تکجه بیر طوطی الیمده واردیر، فقط بو طوطی بیر آز لهجهلیدیر ده "س" حرفینی "ج" کیمی تلفوظ ائدیر. ایستهسهنیز بونو آپارین، من بیر هفته ایچینده بیر نئچه طوطی قوشو تاپیب خدمتینیزه گؤندهرهرم.
باخان اؤنمسهمهییب لهجهلی طوطینی آپاریب قوشون قفسیه سالدی. آخشام چاغی او ایشدن قاییدیب قفسین یانینا گئدهنده، قورخونج بیر صحنه ایله اوز-اوزه گلدی. قوش قانا بلهشیب اؤلمک اوزره ایدی! باخان ایکی الی ایله تپهسینه تاپدایاراق طوطینین اوستونه قیشقیردی:
- قوشون باشینا نه ایش گتیریبسن؟!
طوطی قورخا-قورخا قفسین بیر بوجاغینا قیسیلاراق دئدی:
- من گلندن قوش آرا وئرمهدن منه دئییردی: جیک، جیک، جیک... منده جیکدیم!!
سؤزلوک:
وزارت آموزش و پرورش: ائییتم و اؤیرهتیم باخانلیغی
وزیر: باخان
پیشنهاد : اؤنرگه, اؤنری
اهمیت وئرمهمک: اؤنمسهمهمک
تقدیم ائلهمک: سونماق
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
تحریملردن کیملر فایدالانیرلار؟
دوکتور جئری
جومهور باشقانی خالقین ماددی دورومو ایله یاخیندان تانیش اولماق اوچون بازاردا دولانیرکن گؤزو تؤکونتولرین ایچیندن یئمیش سئچمهیه چالیشان بیر قوجا کیشییه ایلیشدی. یاخینلاشیب اؤزونو تانیتدیراراق اوزونتو ایله سوروشدو:
- عمی نه قاییریرسان؟!
قوجا زدهلنمیش یئمیشلرینی تورباسینا دولدورا- دولدورا دئیندی:
- پولوم یئمیش آلماغا یئتمیر بونا گؤره هردن گلیب بو تؤکونتولرین آراسیندان عاییلهمه یئر-یئمیش سئچیرم!
یاش باشقانین گؤزلرینده دالغالاندی:
- سوروشا بیلهرم سیزین گونلوک گلیریز نئچه مین تومن دیر؟!
- ییرمی-اوتوز مین تومن!.. بودا، ائو کرایهسی ایله پنیر-چؤرک پولونو چتین گؤرور...
باشقان بیرآز دوشوندوکدن سونرا:
- بیلمیرم، بیلیرسن یا یوخ.. آمریکا آنلاشدیغیمیز "برجام"-ین آلتینا ووروب گئنه اؤلکهمیزی تحریم ائلهمک ایستهییر، بو اوزدن مومکوندور خالقین دورومو بوندان دا یامانلاشا. اوندا سنین گلیرین نئچه اولاجاق؟!-دئیه سوروشدو.
قوجا یئرینده دیکلندی:
- بئله اولسا، منیم گونلوک گلیریم اللی- آلتمیش مین تومن اولاجاق!!
باشقان شاشیردی:
- تحریملر باشلاسا مومکوندور آغازادهلر گئنه ایختیلاس ائلهییب مملکتین پوللارینی آلتلارینا چکهلر!
- بئله اولسا، منیم ده گونلوک گلیرم یوز- یوز اللی مین تومن اولاجاق!!
- مومکوندور میللت یئمگه چؤرک تاپا بیلمهیه!!
- اوندا منیم گونلوک گلیریم ایکی یوز مین تومندن آشاجاق!!
- مومکوندور ساواش قوپا!!
- اوندا منیم گلیریم اوچ یوز مین تومن....
جومهور باشقانی اؤفکه ایله قوجانین یاخاسیندان یاپیشاراق سیلکهلهمگه باشلادی:
- دئ گؤروم سن نه ایشده چالیشیرسان میللتین ماددی دورومو یامانلاشینجا سنینکی یاخشیلاشیر؟!
قوجا کیشی دارتیناراق یاخاسینی باشقانین الیندن قورتارماغا چالیشدی:
- نییهبه بئله ائدیرسیز قوربان.. من اؤلو یویانام؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
سیاسی طوطی قوشو
دوکتور جئری
بیر گون فارس دیلی قورومونون باشقانی قوشچو دوکانینا گئدیب بیر طوطی قوشو ساتین آلماق ایستهیر. دوکانچی قفس ایچینده بیر قوشو گؤستهرهرک دئیر:
- باشقانیم! الیمده تکجه بو طوطی قالیبدیر فقط دئمهلییم بو قوش بیرآز سیاسی دانیشیر، ایستهسهنیز بونو وئریرم؟
باشقان، "عئیبی یوخدور، ائله بیزده سیاسی آدام ساییلیریق!" دئیه طوطینی آلیب ائوینه آپارار. ائرتهسی گونو باشقان طوطینی قوشچویا قایتاریب دئیر:
- بونو نه قوشدور منه ساتیبسیز؟ بو قوش سیاسی دئییل ده پانتورکیستدیر! هر ائوه دؤندوگومده منه دئییر: خوش گلدین شئونیست!! من بو سؤزلره دؤزه بیلمهرم، تئز اول منیم پولومو گئری وئر...
دوکانچی پولو خرجلهدیگیندن طوطینی قایتارماق ایستهمز. بو اوزدن دئیر:
- باشقانیم! من بو قوشو تربیه ائلهرم! لطفا سیز صاباح گلین قوشو آپارین.
باشقان گئدندن سونرا، قوشچو بیر بالاجا باتوم گتیریب طوطی قوشونا گؤستهرهرک دئیر:
- باشقان ائوه گلنده نه دئیهجکسن؟
- خوش گلدین شئونیست!-دئیر طوطی.
دوکانچی اؤفکهلهنیب باتومی طوطینین یانینا سوخاراق یئنه سوروشار:
- باشقان ائوه گلنده نه دئیهجکسن؟
طوطی جیغیلدایا- جیغیلدایا یئنه:
- خوش گلدین شئونیست دئیهجگم- دئیر.
ایشکنجه اوچ-دؤرد کره تکرار اولونجا طوطی دایانا بیلمهییب:
- خوش گلدین باشقان دئیهجگم – دئیه جانینی قورتارار.
ائرتهسی گون باشقان گلینجه، دوکانچی قوشون تربیه اولدوغونو سؤیلر. باشقان بونو دئنهمک ایستهیهرک طوطیدن سوروشار:
- من ائوه گلنده نه دئیهجکسن؟
- خوش گلدین باشقان دئیهجگم- دئیر طوطی.
- یانیمدا ایرج افشار اولسا نه دئیهجکسن؟
- خوش گلدین باشقان!..خوش گلدین ایرج! دئیه جگم.
- یانیمدا ایرج افشار،بیرده احمد کسروی اولسا نه دئیهجکسن؟
- خوش گلدین باشقان!..خوش گلدین ایرج!..خوش گلدین احمد!.. دئیهجگم.
- یانیمدا ایرج افشار،احمد کسروی، محمدعلی فروغی، عنایت اله رضا و.. اولسا نه دئیهجکسن؟!
طوطی بیرآز سوسدوقدان سونرا دوکانچییا دؤنوب دئیر:
- گئت باتومی گتیر!.. بو آلچاق گئرچکدن شئونیست!!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
سیزین کئفینیز کیمه باغلیدیر؟!
دوکتور جئری
بو گونلر کیمدن حالینی سوروشورسان باشلاییر آخ-وای ائلهمگه! هامینین دردی-چورو دا عئینیدیر سانکی: پولسوزلوق!!
دونن تئیمور آغانین قهوهخاناسیندان اگلشمیشدیک. حاجی سولئیمان گلدی. حاجی سولئیمان بیزیم اوستاد دفترینین داییسیدیر. چوخ وارلی-کارلی بیریسیدیر. یئددی-سککیز حیطی، اوچ-دؤرد دوکانی، نئچه-نئچه باغی - زمیسی واردیر. اؤز- اؤزومه، "بختورین کئفینین اوستونه کئف یوخدور! "دئیه آیاغا قالخیب حالینی سوروشدوم:
- حاجی کئفین نئجهدیر؟
الیمی سیخیب آجی-آجی گولومسهیهرک:
- منیم کئفیم یعقوبعلینین کئفینه باغلیدیر، اونون کئفی یاخشی اولسا منیمکیده یاخشیدیر!- دئدی.
بیزدن اوزاقلاشیب تای-توشلارینین یانیندا اگلشینجه، اوستاد دفترینی دومسوکلهدیم:
- یعقوبعلی داها کیمدیر؟!
اوستاد دفتری پیچیلدادی:
- یعقوبعلی داییمین بیرجه کورهکنیدیر. قوماربازدیر، اوتاندا، کئفی کؤک اولور، اوتوزاندا گئدیر داییقیزیمی آتیر کؤتگین آلتینا!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
نییه آمریکانین أتوم بومباسی اولمالیدیر بیزیم یوخ؟!
دوکتور جئری
قونشوموز جناب سروان اصلانی گولش
قاباق،خوش دانیشیق، میرتجیل بیر اینساندیر. دانیشاندا آدامی اؤزونه والئه ائدیر. اوتوز ایل بوندان قاباق امکلی اولوب. کئچن گون
ائل باغیندا ارتشده اولان خاطیرهلریندن دانیشدی. اونون خاطیرهلرینی دینلهیهلی
بیردن دونیادا اولان ایکیلی سیاستلرین سیرری منیم اوچون آچیقلانمیش اولدو!
او دئدی:
شاهلیق دؤنمینده عجبشیر پادگانیندا خیدمت ائدیردیم. بیرآز اینگیلیس دیلی
بیلدیگیمه گؤره منی آمریکا موستشارلارینین سورجوسو اولاراق گؤرهولندیرمیشدیلر.
بیر گون جیپ ماشینی ایله جورج و مایکل آدلی ایکی افسری تبریزدن عجبشیر پادگانینا
آپاریردیم. داریخدیرجی بیر دوروم ایدی؛ افسرلر یاواش-یاواش بیربیرلری دانیشیر،
منده مورگولو-مورگولو گؤزومو یولا تیکمیشدیم. بیردن مایکل آدلی افسر یئرینده گرنهشهرک
یانینی قووزاییب،"دیززز" کیمی بیر سس چیخارتدی! دوداغیم قاچدی، ایستهدیم
گولوم آنجاق گؤردوم اونلار بیر شئی اولمامیش کیمی دانیشقلارینی سوردورورلر.
اؤز-اؤزمه دئدیم؛ اولمایا ماجرانی اؤرت-باسدیر ائلهمک ایستهییرلر! اوچ-دؤرد
دقیقه گئچدی. بو کز جورج یانینی قووزاییب "جوووو" کیمی بیر سس چیخارتدی.
آینادا اوزلرینه باخدیم، یئنه بیر شئی اولمامیش کیمی دانیشیردیلار. او زامانلاردا
منده بیر آز اینقلابی احوال-روحیه وار ایدی. دوشوندوم: اوسدورانین قاباغیندا
سیچماسان دئیر بلکه گؤتون یوخدور! گرهک بو آمریکالیلارا یاخشی بیر درس وئرَم.
آمما گؤردوم ماشیندا سیچماق اولماز! بیردن آتامین بیر سؤزو یادیما دوشدو. او دئیَردی:
آمریکادا اوسدورماق مان(عیب) دئییل گَییرمک ماندیر. ایستهدیم اونلارین اوسدورماغینین
قاباغیندا منده گییریم، یئنه اؤز- اؤزومه دئدیم:یوخ اوندا گئدیب اویان-بویاندا
دئییرلر ایرانلیلار کولتورسوزدورلر! سونوندا بو قرارا گلدیم: قاباق-قارشی اولاراق
منده اوسدورام! جانیمی دیشیمه ییغیب قارنیمی، باغیرساقلاریمی، اوتوراغیمی زورا باسدیم:
"زارررت".
ایکی سایین ایچینده ماشین ایگ-قوخو ایله دولدو!
سانکی خردل گاز وورموشدولار! اؤزومون جیگرلریم آغزیما گلدی قوخودان!..مایکل الینده
اولان مشق آغاجی ایله آرخادان چیگنیمه تاپداییب قیشقیرردی:
-ساخلا!..ساخلا!..
آیاغیمی ساخلاجا باسدیم. افسرلر هرهسی بیر قاپیدان اؤزلرینه ائشیگه آتدیلار. باییرا
باخدیم، جورج اللرینی قارنینا قویوب اؤیوردو! مایکلین حالی دا اوندان یاخشی
دئییلدی.
تیر-تیر تیترهییردیم:
- یقین منی ارتش شاهنشاهیدان قوواجاقلار!
هاندان-گئجدن افسرلرین هوشو باشلارینا گلدی، جیپین آرخاسیندان سو قالونونو
گتیردیم. ال-اؤزلرینی یودولار. بیر تورلو گونامی یوماغا چالیشدیم:
- جنابلار باغیشلایین اؤز الیمده دئییلدی بیردن چیخدی!..
مایکل دئدی:
- پادگانا یئتجک تئز گئت اؤزونو...
(قورخودان اؤدوم آغزیما گلدی؛ یقین اؤزمو بازداشتگاها معروفچولوق ائتمهلیایدیم)
... گئت اؤزونو بهدارییا معروفچولوق ائله!..
چاشیردیم:
- بهدارییا؟!!
- هه! بهدارییا...ائله بیل خبرین یوخدو خستهسن!..
مایکل چاش-باش اولدوغومو گؤرونجه آچیقلادی:
- خسته آدامین اوسدوراغی قوخویار! بللی دیر سن یامان خستهسن!!
مایکلین سؤزو دوغرو اولمالی ایدی، اونلارین اوسدوراغین اصلن ایگ-قوخوسو یوخ
ایدی!
تکرار ماشینا میندیک. افسرلرین رنگ-روفلاری قاچمیشدی. عجبشیرهجن نه دیندیلر،
نه دانیشدیلار، نه ده اوسدوردولار!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
اورگانیک یامان
دوکتور جئری
آراباچی صفرعلینین آغزی بتر کیفیر، بترده دعواکار آدامدیر. بوش نسنهلرین اوستونده خالق ایله دالاشیب یامانلاشماغا باشلار. داناباش کندینده، ایندییهدک کیمسه اونون یامان-یوْووُزلاریندان آماندا قالماییب. یامانلارینین هامیسی دا اورگانیکدیر! بیردؤنه، ییرمی یئددی-ییرمی سککیز ایل بوندان قاباق 22بهمن گؤستریلرینه قاتیلیب جهانی استکبار-ی سؤیمگه باشلاینجا ایمام جومعه قولاغیندان یاپیشیب سیرادان ائشیگه اؤتورهرک،" آخماق کیشی بوراسی بو یامانلارین یئریدیر؟! گؤرمورسن آرواد-اوشاق وار؟ آدام کیمی مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل.. دئیه بیلمزسن؟!" دئیه اوستونه قیشقیرمیشدی.
صفرعلینین سون دعواسی اون بئش گون بوندان قاباغا قاییدیر. آراباسینا یونجا یوکلهییب کوچهدن کئچرکن یونجالار دللک جاببارین ناودانینا ایلیشیب یئریندن چیخارتمیشدی. دللک جاببار ائشیگه چیخیب دیللهنینجه صفرعلی اونون اوشاغی اولمادیغینی نظرده آلاراق آروادینی سؤیمگه باشلامیشدی. یازیق جاببارین رنگ-روفو قیپقیرمیزی اولوب آغزینی آچیب نسه دئمک ایستهییرکن دیشلری قیفیلانیب یئره ییخیلمیشدی. قاپی-قونشو اونو تئز خستهخانایا چاتدیرماسایدیلار-دوکتورلارین دئدیگینه گؤره- اؤلهجک ایدی.
کئچن هفته بیر خبر توپ کیمی داناباش کندینده سسلندی: آرابانی قوشاندا، آت صفرعلینین اورگانینی قاپمیش!
سؤیلنتیلر دئییشیک ایدی؛ کیمیلری اورگانین کؤکدن قوپدوغونو، کیمیلری ده چئینهنیب ایشلهنیلمز دوروما دوشدوگونو سؤیلهییردیلر. کندلیلر بیر یاندان صفرعلینین حالینا اوزلوسهلرده بیر یاندان دا سئوینیردیلر اونون کیفیر یامانلاریندان جانلاری قورتولوب!
دونن صفرعلینی ائولرینه گتیردیلر. دوست-تانیشلارلا ییغیشیب حالینی سورشماق اوچون گؤروشونه گئتدیک. یولدا دللک جاببارا توش گلدیک. قولتوغوندا یئکه بیر رشت دوگوسو تورباسی داشیییردی. الیمیزده میوه-شیرنیلری گؤرجک سئویندی. "صفرعلینین یانینا گئدیرسیز؟" دئیه سوروشدو. "هه" دئینجه بیزه قوشولوب،"ایجازه وئرسهز منده سیزیله گلیم"دئدی. "لاپ یاخشی!"دئدیک. اوستاد دفتری قولاغیما پیچیلدادی:"غئیرتسیزه باخ! ائله بیل اوگون بونون آروادینی سؤیموردو؟!"
صفرعلیگیله یئتیشدیک. قاپینی چالدیق. آروادی گوللو خانیم ائشیگه چیخدی. قارا گئینمیشدی! "بویور" ائتدی؛ ایچرییه گئچدیک آنجاق دللک جاببار قاپی آغزیندا دایاندی. گوللو خانیم گئنه "بویورون- بویورون" ائدینجه دللک جاببار دوگو تورباسینی اونا اوزاداراق دئدی:
- موزاحیم اولماق ایستهمیرم؛ زحمت اولماسا صفرعلی آیاغا قالخینجا بو آرپالاری آتین قاباغینا تؤکهسیز، آج قالماسین!!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر